Vào mùa mưa, đặc biệt sau những trận mưa lớn kéo dài, nhiều tuyến đường tại đô thị và vùng trũng thường xuyên rơi vào tình trạng ngập úng nghiêm trọng. Đây chính là điều kiện lý tưởng khiến cho hiện tượng thủy kích dễ xảy ra đối với xe ô tô. Thủy kích không chỉ là tình trạng xe chết máy do nước tràn vào buồng đốt, mà còn có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng ở các bộ phận quan trọng như động cơ, hệ thống điện, và cả nội thất lẫn ngoại thất của xe.
Vấn đề nghiêm trọng hơn là người lái xe thường không nhận ra dấu hiệu của thủy kích sớm, hoặc xử lý sai cách, khiến tình trạng hư hỏng lan rộng và tốn kém chi phí sửa chữa. Trong bài viết sau, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết thuỷ kích là gì, những dấu hiệu nhận biết xe bị thủy kích, và hướng dẫn xử lý an toàn, đúng kỹ thuật khi xe gặp phải tình huống này, từ đó giúp bảo vệ phương tiện của bạn tốt hơn mỗi khi trời mưa lớn.
Thủy kích là gì?
Thủy kích là gì? Thủy kích còn gọi là đánh nước động cơ, là một hiện tượng cơ khí nguy hiểm xảy ra khi xe ô tô đi qua vùng ngập nước sâu và nước tràn vào buồng đốt qua đường ống hút gió. Trong quá trình này, nước – do không thể nén như hỗn hợp khí và nhiên liệu – tạo ra một lực cản lớn lên pít-tông trong xi-lanh.
Do đó, khi tài xế tiếp tục cố đề máy khởi động lại, các bộ phận trong động cơ như tay biên sẽ bị uốn cong hoặc gãy, thậm chí lốc máy có thể bị nứt hoặc thủng. Ngoài ra, hiện tượng chập mạch hệ thống điện cũng rất dễ xảy ra, kéo theo chi phí sửa chữa rất lớn và làm giảm tuổi thọ xe.
Hiện tượng này thường diễn ra trong vài giây nhưng có thể gây hậu quả nặng nề, đặc biệt đối với những dòng xe có gầm thấp, hệ thống hút gió bố trí thấp, hoặc không có thiết bị ngăn nước. Hiểu rõ thủy kích là gì và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ động cơ, hạn chế những thiệt hại đáng tiếc và giữ gìn giá trị xe lâu dài.
>>> Giữ Gìn Và Chăm Sóc Ô Tô Với 26 Mẹo Giúp Giữ Xe Luôn Mới Và Bền Bỉ
Cách nhận biết xe ô tô bị thủy kích là gì?
Có 6 cách để nhận biết xe ô tô bị thủy kích hay không. Đây là các kinh nghiệm cần biết để khi muốn mua xe cũ đã qua sử dụng, người mua có thể lấy nó làm kiến thức để kiểm tra xe, hoặc tránh mua phải xe bị thủy kích, dùng làm điều kiện giảm giá thành, giảm rủi ro khi bỏ ra một số tiền lớn để mua ô tô
Đèn pha bị ố vàng hoặc đọng hơi nước
Xe ô tô từng bị ngập nước thường để lại một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất là đèn pha bị ố vàng, mờ đục hoặc có hiện tượng đọng hơi nước bên trong. Điều này xảy ra khi nước đã xâm nhập vào cụm đèn, khiến lớp phản quang bị hỏng hoặc hơi ẩm không được xử lý triệt để sau khi xe được làm sạch.
Ngoài ra, việc đèn bị tháo ra để lau chùi sau ngập nước cũng thường để lại vết xước, dấu nạy hoặc lớp keo dán không đều, đây là bằng chứng cho thấy đèn đã từng được can thiệp. Mặc dù các cửa hàng có thể dùng hóa chất hoặc đánh bóng để che lấp, nhưng những dấu hiệu này vẫn có thể quan sát được bằng mắt thường hoặc khi xe hoạt động lâu trong môi trường ẩm, hơi nước sẽ tiếp tục tích tụ trong đèn.
Vì vậy, khi mua xe cũ, việc kiểm tra kỹ đèn pha – cả hình thức bên ngoài và tình trạng bên trong – là một bước quan trọng để phát hiện xe có từng bị thủy kích hay ngập nước hay không.
Bu lông và ốc sáng bóng, có vết kẹp
Một dấu hiệu rõ ràng cho thấy xe có thể đã từng bị thủy kích là khi các ốc, bu lông quanh động cơ có hiện tượng sáng bóng bất thường, có vết kẹp, hoặc đã bị làm dấu. Điều này chứng tỏ chúng đã từng được tháo ra, có thể trong quá trình sửa chữa sau thủy kích.
Bình thường, các bu lông nguyên bản từ nhà sản xuất sẽ có lớp sơn chống gỉ, và bề mặt thường có chút bụi, oxy hóa nhẹ theo thời gian. Nhưng khi chúng bị tháo ra, đặc biệt nếu không dùng đúng dụng cụ hoặc kỹ thuật, sẽ để lại vết trầy, vết siết hoặc dấu hiệu xước đầu ốc. Nếu bạn thấy nhiều bu lông như vậy trên động cơ hoặc hộp số, rất có thể xe đã được can thiệp kỹ thuật, và cần kiểm tra sâu hơn về lịch sử sửa chữa hoặc hư hỏng do ngập nước.
Khi mua xe cũ, hãy kiểm tra kỹ các chi tiết nhỏ này – vì chúng có thể tiết lộ sự thật lớn về tình trạng động cơ và quá khứ của chiếc xe.
Kiểm tra gioăng đầu bò
Gioăng đầu bò (gasket nắp máy) là bộ phận quan trọng giúp ngăn rò rỉ dầu, nước làm mát và khí nén giữa các phần của động cơ. Trên xe ô tô nguyên bản, gioăng này thường được lắp đặt chính xác, kín khít và không để lộ keo thừa ra ngoài.
Tuy nhiên, nếu bạn phát hiện gioăng đầu bò còn mới, hoặc có vết keo silicon tràn lem nhem, đó là dấu hiệu động cơ đã từng được tháo ra để sửa chữa – điều này thường xảy ra sau sự cố thủy kích, khi nước xâm nhập làm gãy tay biên hoặc hỏng các chi tiết bên trong buồng đốt.
Một số dấu hiệu cần lưu ý khi kiểm tra:
- Bề mặt keo không đều, bị tràn ra ngoài hoặc có màu khác biệt.
- Vết xiết trên các bu lông đầu máy còn mới hoặc có dấu vặn lại.
- Lớp sơn gốc bị tróc xung quanh khu vực nắp máy.
Nếu thấy các dấu hiệu trên, bạn nên yêu cầu lịch sử bảo dưỡng hoặc kiểm tra sâu hơn tại gara uy tín để đảm bảo động cơ chưa từng gặp sự cố nghiêm trọng.
Nội thất có mùi ẩm mốc hoặc nước hoa
Khi một chiếc xe từng bị ngập nước, dù đã được làm sạch kỹ lưỡng, mùi ẩm mốc bên trong nội thất vẫn rất khó loại bỏ hoàn toàn. Đây là hậu quả từ việc nước đọng lâu ngày trong các lớp thảm sàn, ghế da/nỉ, tấm cách âm và các khe hẹp trong cabin, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển.
Một dấu hiệu thường thấy là mùi nước hoa nồng nặc được xịt quá mức. Điều này không phải để tạo mùi dễ chịu mà nhằm che đậy mùi hôi ẩm mốc còn sót lại. Khi bước vào xe, nếu bạn cảm thấy mùi thơm quá gắt hoặc xen lẫn mùi khó chịu, đó có thể là dấu hiệu xe từng bị thủy kích và đã được tẩy rửa để qua mắt người mua.
Ngoài ra, hãy đóng hết cửa kính, tắt điều hòa và để yên trong xe vài phút. Nếu bạn vẫn cảm thấy mùi hôi ẩm hoặc mùi hóa chất tẩy rửa, rất có thể xe đã bị ngập nước và khử mùi không triệt để.
Gầm xe và ống xả
Gầm xe là khu vực chịu tác động trực tiếp từ mặt đường, nước mưa, bùn đất – và đặc biệt dễ bị ảnh hưởng khi xe từng ngập nước. Một trong những chi tiết dễ tổn thương nhất là ống xả và các bu lông cố định xung quanh. Những bộ phận này thường làm bằng kim loại không phủ bảo vệ, dễ bị gỉ sét khi tiếp xúc liên tục với độ ẩm và bùn đất.
Đặc biệt, các ốc bắt ống xả thường chịu nhiệt độ cao trong quá trình vận hành. Khi gặp nước lạnh đột ngột, hiện tượng giãn nở – co rút bất thường sẽ khiến kim loại nhanh chóng bị oxy hóa, để lại màu vàng nâu gỉ sét rõ rệt.
Việc quan sát kỹ các con ốc, mối hàn, vết hoen gỉ trên gầm xe có thể giúp nhận biết xe từng bị ngập nước hoặc lội nước sâu. Đây là bước kiểm tra quan trọng khi mua xe cũ, đặc biệt với xe từng sử dụng tại khu vực mưa lũ hoặc triều cường.
>>> Cầu nâng 1 trụ để thao tác, sửa chữa gầm và sơn phủ gầm
Lái thử để đánh giá
Lái thử xe là một trong những bước quan trọng nhất để đánh giá tình trạng thực tế của động cơ và hệ thống truyền động, đặc biệt với xe cũ có nguy cơ từng bị thủy kích. Trong quá trình này, bạn cần chú ý đến một số yếu tố then chốt sau:
- Khởi động máy: Tiếng máy nổ phải đều, không bị giật cục hay có âm thanh lạ.
- Chân ga & phản hồi động cơ: Đạp ga nhẹ để kiểm tra độ nhạy; nếu xe có độ trễ bất thường hoặc hụt hơi, đó là dấu hiệu không ổn.
- Phanh & hệ thống lái: Đạp phanh để kiểm tra độ ăn và cảm giác phanh có đều không. Tay lái cần êm, không bị rung hay lệch.
- Tiêu hao nhiên liệu: Kiểm tra mức tiêu hao và cảm nhận có tăng đột biến so với dòng xe tương đương.
- Nhiệt độ máy: Sau khoảng 10 phút chạy thử, mở nắp capo kiểm tra nhiệt độ động cơ. Nếu máy quá nóng hoặc tỏa mùi khét, có thể đã bị hư hỏng từ trước.
Đây là cách đánh giá trực quan, hiệu quả để nhận diện sớm các hư hại tiềm ẩn do thủy kích gây ra.
>>> 7 nguyên nhân phổ biến khiến xe ô tô không đề được: Cách Khắc Phục và Lời Khuyên Từ Chuyên Gia
Cách xử lý khi xe bị thủy kích là gì?
Tắt máy ngay lập tức
Khi xe ô tô bị chết máy trong vùng ngập nước, hành động đầu tiên và quan trọng nhất là tắt khóa điện ngay lập tức. Việc cố gắng khởi động lại động cơ trong lúc nước đang xâm nhập có thể khiến nước bị hút sâu hơn vào buồng đốt, gây ra hiện tượng thủy kích nghiêm trọng như gãy tay biên, thủng lốc máy, hoặc hư hỏng hệ thống điện điều khiển.
Hệ thống khởi động sẽ tạo ra lực xoay mạnh trong khi pít-tông không thể di chuyển vì bị nước chặn lại. Lúc này, lực cản sẽ tác động ngược lại lên các chi tiết cơ khí bên trong, làm tăng nguy cơ hư hỏng nặng và chi phí sửa chữa có thể lên đến hàng chục triệu đồng.
Hành động đúng:
- Tắt khóa điện ngay.
- Không khởi động lại.
- Gọi đội cứu hộ hoặc đẩy xe đến nơi cao ráo.
- Đưa xe đến gara kiểm tra càng sớm càng tốt.
Dịch chuyển xe đến nơi khô ráo
Sau khi xe bị chết máy trong vùng ngập nước, việc dịch chuyển xe đến nơi cao ráo là bước xử lý quan trọng tiếp theo sau khi đã tắt máy an toàn. Tuyệt đối không khởi động lại động cơ để tránh làm nước xâm nhập sâu hơn gây thủy kích nghiêm trọng.
Hành động khuyến nghị:
- Nếu nước chưa ngập quá bánh xe, có thể đẩy tay đến khu vực khô.
- Trong trường hợp nước sâu hoặc xe số tự động, nên gọi đội cứu hộ chuyên dụng, sử dụng xe cẩu hoặc xe bàn để đưa xe đến gara uy tín.
- Tại gara, kỹ thuật viên sẽ tháo rời các bộ phận quan trọng như bugi, bộ hút gió, cổ hút, lọc gió, dầu máy để kiểm tra nước có xâm nhập vào buồng đốt không.
- Xe sau ngập cần kiểm tra toàn bộ hệ thống điện, cảm biến, hộp số, dầu động cơ và các bộ phận chịu ẩm để đánh giá mức độ hư hỏng toàn diện.
Việc di chuyển xe đúng cách không chỉ giảm thiểu chi phí sửa chữa, mà còn bảo vệ các chi tiết máy chưa bị ảnh hưởng.
Tuyệt đối không tự xử lý động cơ
Khi xe bị thủy kích, nhiều tài xế có xu hướng tự kiểm tra bằng cách tháo bugi, quay trục khuỷu tay để đẩy nước ra ngoài. Tuy nhiên, các hành động này nếu thực hiện không đúng kỹ thuật, không chỉ không khắc phục được sự cố mà còn gây hư hỏng nghiêm trọng hơn cho động cơ.
Cụ thể:
- Tháo bugi sai cách có thể làm hỏng ren bugi hoặc khiến nước và cặn bẩn lọt sâu vào xi-lanh.
- Quay trục khuỷu bằng tay trong khi trong buồng đốt vẫn còn nước sẽ tạo lực nén bất thường, gây cong tay biên hoặc nứt lốc máy.
- Thao tác sai còn làm mất dấu thời điểm đánh lửa, khiến động cơ khó khởi động trở lại hoặc vận hành không ổn định sau sửa.
Vì vậy, cách xử lý an toàn nhất khi nghi xe bị thủy kích là không tự động can thiệp, mà hãy gọi cứu hộ và đưa xe đến gara chuyên nghiệp để kiểm tra bằng thiết bị và kỹ thuật đúng chuẩn.
Phòng tránh thủy kích: 7 lưu ý khi đi vào vùng ngập
- Phán đoán mực nước: Nếu mực nước vượt quá nửa bánh xe (~25cm), không nên tiếp tục di chuyển mà hãy chờ nước rút để tránh rủi ro.
- Tắt điều hòa: Khi đi vào vùng ngập, nên tắt điều hòa (nút AC) để tránh quạt gió hoạt động làm nước bắn vào hệ thống điện.
- Giữ ga đều và dùng số thấp: Chạy số 1 hoặc số L, giữ ga đều, tránh để vòng tua giảm khiến nước tràn vào ống hút khí.
- Không tăng ga đột ngột: Tăng tốc mạnh khiến nước tràn vào khoang động cơ nhanh hơn qua khe tản nhiệt và ống hút gió.
- Sau khi ra khỏi vùng ngập: Rà phanh nhẹ để làm khô má phanh, kiểm tra khoang máy và gầm xe để phát hiện sớm hư hỏng.
- Nếu xe chết máy: Không khởi động lại, rút chìa khóa, đẩy xe ra khỏi vùng nước và gọi cứu hộ chuyên nghiệp.
- Xe AWD hoặc dẫn động 4 bánh: Không nên đẩy mà nên cẩu xe lên để tránh gây hư hỏng hệ thống truyền động.
Lâm Phát JSC – Đối tác của bạn trong việc bảo vệ động cơ xe ô tô
Thủy kích không chỉ gây chết máy mà còn để lại nhiều hậu quả về lâu dài cho hệ thống điện, nội thất và gầm xe nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, việc nhận biết dấu hiệu, có biện pháp xử lý đúng cách và chủ động phòng tránh khi đi vào vùng ngập là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, sau khi xe ngập nước, bạn cũng nên vệ sinh và khử mùi nội thất để loại bỏ nấm mốc, vi khuẩn gây hại.
Lâm Phát JSC – Công ty cung cấp trang thiết bị, dụng cụ, hóa chất bảo dưỡng và chăm sóc xe ô tô xe máy, hiện cũng cung cấp các sản phẩm khử mùi nội thất chuyên dụng và sơn phủ gầm 3M cao cấp, giúp ngăn rỉ sét, kéo dài tuổi thọ cho xe (Liên hệ: 0939 051 094 để được tư vấn). Chủ động bảo vệ ô tô hôm nay chính là cách tiết kiệm chi phí sửa chữa về sau.
